Wielkie domy medialne WN PWN i Agora oferują uczniom słowniki tematyczne (po ok. 200 stron za 29.99 zł każdy), które ich zdaniem „powinny znaleźć się na półce każdego ucznia”. Zapewniają przy tym, że w słownikach „zestaw haseł i ich treść są zgodne z wymogami podstaw programowych”.
Zestaw słowników w tęczowych kolorach okładek składa się z 14 tomów: Język polski, Matematyka, Historia, … itd. Wszystkie przedmioty szkolne, niemal, bo nie ma tomu … Informatyka.Jak napisałem do Zarządu WN PWN i redaktora Adama Michnika – pominięcie informatyki, która jest przedmiotem szkolnym (najpierw jako zajęcia komputerowe, a później informatyka) jest wypaczaniem obrazu szkolnej edukacji w Polsce przez najbardziej wpływowe media i wydawców. Z WN PWN otrzymałem wyjaśnienie, że „byliśmy mocno ograniczeni narzuconymi wymogami” ale „najważniejsze zagadnienia dotyczące informatyki znalazły się w tomie Matematyka”.
Z niecierpliwością więc oczekiwałem na pojawienie się tomu matematyka w ostatni czwartek (10.02.2011). Wyniki przeglądu haseł zamieszczam w poniższej tabeli:
| Zakres tematyczny [Liczba haseł] | Zakres szkoły K-12 (podst. program.) | Poza zakresem podst. program. | Linki do innych haseł |
| Matematyka | 483 | 674 !!! | 119 |
| W tym: Teoria mnogości i logika | 32 | 194 !!! | 4 |
| Informatyka | 248 | 20 | 25 |
Jak widać, w matematyce dominują hasła z zakresu teorii zbiorów i logiki – takich działów nie ma w ogóle w szkolnej matematyce, chociaż nie twierdzę, że nie są potrzebne. Jednak nie w takim wydaniu; w słowniku – to logika wyższa, a miejscami metodologia i filozofia nauki. Z jednaj strony, uczeń może się dowiedzieć, co to jest definicja (zdanie podające sens danego wyrażenia), a z drugiej może przeczytać, co to jest hipoteza continuum. Zgłębiając logikę dowie się, co to jest prototetyka i mereologia, a jak będzie mu mało nauki może zaczerpnąć wiedzę o metanauce – metamatematyce, metalogice itp. Jest jeszcze mowa o kilku innych hipotezach, Riemanna i Poincare – za rozwiązanie tej ostatniej oferowano do niedawna 1 000 000 dolarów, ale została ostatnio rozwiązana, czego jednak nie odnotowano w słowniku. Podobne zastrzeżenia można mieć do zakresu haseł z innych dziedzin matematyki: geometrii, teorii liczb, rachunku rózniczkowego i całkowego, teorii prawdopodobieństwa.
Poważnie – wielkie domy medialne oszukują i naciągają uczniów obiecując im wiedzę szkolną, a dając przypadkowy zlepek haseł, które nie składają się na wiedzę i umiejętności matematyczne określone w podstawie programowej.
Jeśli chodzi o hasła informatyczne, to można stwierdzić, że składają się one na wiedzę informatyczną z okresu popularności dyskietki, której obraz – jako symbol tej wiedzy – jest zamieszczony na str. 32. Uczeń może dowiedzieć się, o maszynie ENIAC, maszynie Turinga i nagrodzie Turinga. Hasła informatyczne są podobnie dalekie od ewentualnych oczekiwań uczniów dzisiejszej szkoły.