Tytuł tej wypowiedzi nawiązuje do tytułu powieści Gabriela Garcii Marqueza „Miłość w czasach zarazy”. Podobnie, jak w tej powieści, zaraza nie powinna przeszkodzić edukacji, a wręcz przeciwnie, powinna ją wzmocnić w czasach ciężkich i uodpornić na przyszłość.
Planuję zamieszczać sensowne rady dla uczniów i ich rodziców, nauczycieli i szkół, bazując na własnych doświadczeniach i przemyśleniach oraz korzystając z tego, co w edukacji ma olbrzymią wartość – z przykładów dobrej praktyki edukacyjnej (ang. good practice).
Dziękuję tym wszystkim, z których pomysłów i doświadczeń będę korzystał.
Aby nie być posądzonym o teoretyzowanie i oderwanie od szkoły, na początku przedstawiam propozycję zajęć informatycznych, na bazie której można utworzyć plan zajęć w którejkolwiek klasie szkoły podstawowej, a być może także w szkole średniej. Takich propozycji będzie więcej i nie tylko do zajęć z informatyki. Następnie omawiam cechy edukacyjne tej propozycja i uzasadniam, że może być realizowana w każdych warunkach, w klasie, w wersji mieszanej (blended), w odwróconej klasie (flipped learnig) i na odległość (distance learning).
1. Spiralny rozwój umiejętności programowania – propozycja zajęć
W pliku (plik poniżej) znajduje się propozycja aktywności uczniów z zakresu programowania w różnych środowiskach. Zamieszczam tam także uwagi metodyczne i organizacyjne zajęć. Chciałbym, aby ta propozycja przerodziła się w plany zajęć, które pod wieloma względami, bez uszczerbku dla celów zajęć, będą elastyczne. Zajęcia mogą być rozciągnięte na kilka jednostek lekcyjnych, uczniowie mogą wykonywać polecone im zadania w dowolnym czasie, sprawdzenie aktywności odbywa się na podstawie przedstawionych przez nich rozwiązań w określonych terminach, rozwiązania uczniów powinny być wynikiem ich zaangażowania i kreatywności, mogą być wynikiem współpracy.
Zapraszam nauczycieli do nadsyłania opisów (planów) zajęć, będących realizacją przedstawionej propozycji. Proszę opisać warunki techniczne, w jakich przebiegają te zajęcia. Mile widziane opisy reakcji i wyników pracy uczniów. Proszę, by to był jeden plik, proszę skorzystać z poczty elektronicznej (mój mail: syslo@ii.uni.wroc.pl).
Obiecuję publikację propozycji nauczycieli.
2. Strona techniczna zajęć
Zaproponowany scenariusz zajęć, jeśli ma być przeprowadzony na odległość, wymaga pewnych rozwiązań technologicznych, chociaż może być zrealizowany również bez nich, ale ze znacznie większym nakładem pracy przez nauczyciela, uczniów i ich rodziców. Nie podaję tutaj żadnych konkretnych rozwiązań (z nazwy), gdyż wiele z nich jest dostępnych dla nauczycieli i uczniów. Charakteryzuję je tylko.
(1) Nauczyciel i uczniowie powinni mieć możliwość umieszczenia opisu zadania i rozwiązań w jednym miejscu w sieci.
(2) Najlepiej, w tym samym miejscu powinna być możliwość komunikacji między nauczycielem i uczniami oraz między uczniami na temat zadania, które uczniowie rozwiązują. W szczególności pytania jednego ucznia i odpowiedzi nauczyciela oraz wypowiedzi innych uczniów powinny być widoczne przez pozostałych uczniów.
(3) Po upływie terminu złożenia rozwiązań, wszystkie rozwiązania uczniów są udostępniane wszystkim uczniom.
(4) Uczniowie powinni mieć możliwość zainstalowania potrzebnego oprogramowania na swoich domowych komputerach (proponowane zadanie trudno jest wykonać na smartfonie, ewentualnie może być tablet). Drukarka nie jest niezbędna – teksty programów, wyniki ich działania oraz ewentualny opis wykonania uczniowie zawierają w JEDNYM dokumencie i tylko ten jeden dokument przedstawiają nauczycielowi.
3. Refleksja
Sugerowane w punktach 1 i 2 wykonanie zadania przez nauczyciela i uczniów ilustruje jedną z podstawowych cech kształcenie na odległość – brak antycznej jedności czasu, miejsca i akcji (ta cecha nie dotyczy zajęć prowadzonych on-line). Umożliwia to, zwłaszcza uczniom, pracę w dowolnym czasie i we własnym tempie, w dowolnym miejscu i nad własnymi pomysłami,
4. Poczta elektroniczna
Poczta elektroniczna w tradycyjnym wydaniu nie jest narzędziem kształcenia na odległość. Jej stosowanie nie ułatwia pracy, a wręcz mnoży tylko problemy i zabiera wszystkim czas. Wyobraźmy sobie nauczyciela, który ma odebrać prace od wszystkich uczniów, ocenić je oraz wpisać oceny do dziennika i ewentualnie odpowiedzieć uczniom. Rozwiązanie z tym sanyn miejscu w chmurze umożliwia nauczycielowi i uczniom pracę w jednym miejscu.
5. Chmura
to najlepsze rozwiązanie, niezbędne do realizacji przedstawianych tutaj scenariuszy zajęć. Potrzebne jest jedno miejsce w chmurze dla wszystkich działań szkoły. Na teraz i na przyszłość. Teraz, by efektywnie działać, a w przyszłości – by móc korzystać z efektów pracy teraz. Szkoła i nauczyciele powinni kolekcjonować w chmurze swoje rozwiązania, m.in. do przyszłego wykorzystania również w warunkach nie koniecznie nadzwyczajnych.
6. Szkolna biblioteka
Biblioteka jest miejsce i dla niej w opisanym tutaj systemie kształcenia. Odpowiednikiem kolekcjonowania książek i innych materiałów powinna być kolekcja materiałów elektronicznych, jak i linków do nich, przydatnych nauczycielom i uczniom szkoły, w której znajduje się biblioteka. Takie materiały powinny być wspólnie gromadzone przez personel biblioteki, jak i zwłaszcza przez nauczycieli, którzy powinni opatrywać takie materiały charakterystyką merytoryczną. Do tego jest potrzebny prosty system gromadzenia takich zasobów, z uprawnieniami dla personelu biblioteki i nauczycieli do wpisywania, oraz udostępniony uczniom i ich rodzicom.
7. Wizja
Osobom, które dysponują wolną godziną, polecam lekturę dokument z 2014 roku, w którym mocny nacisk położono na wirtualne kształcenia. Wizja (plik poniżej), to potoczna nazwa tego opracowania, dzisiaj brzmi to jak przepowiednia, niestety niewysłuchana przez adresatów.
